Brief in de nacht. Gedachten over Israël en Gaza

Negen maanden na de gruwelijke aanval van Hamas op 7 oktober 2023 op Israël en de reactie van Israël daarop schreef Chaja Polak (1941) uit wanhoop over de situatie een essay. Uit wanhoop over de toenemende polarisatie tussen Joden en Palestijnen wereldwijd, maar ook in ons land. Over het toenemende antisemitisme, over de toenemende angst en het gevoel van onveiligheid onder Joden in Nederland en elders in de wereld. Over haar worsteling hoe als joodse vrouw om te gaan met deze ontwikkelingen.

Ze schrijft over het project ‘Across the Wall’, een initiatief van twee journalisten in Israël, een Israëliër en een Palestijn, die enige jaren geleden inwoners van Gaza via Facebook de gelegenheid boden hun verhalen te delen met Israëliërs. Honderdvijftig Israëliërs boden aan deze in het Arabisch geschreven digitale brieven te vertalen in het Hebreeuws. Het waren brieven van gewone mensen, met gewone levens. Ze veranderden voor de Israëliërs van vijandige buren naar mensen zoals zij, met dezelfde behoeften, verlangens, idealen. Echter, het project kwam teneinde toen 23 leden van de familie van de Palestijnse journalistiek bij bombardementen door Israël om het leven kwamen. Chaja Polak roept op tot het behoud van empathie, begrip en nuance .

Ze eindigt haar essay met een chassidische legende over de zesendertig rechtvaardigen, de Lamed Wav Tsadikiem. ‘Om hen alleen,’ schrijft ze, ‘laat God de wereld niet vergaan. De zesendertig rechtvaardigen dragen in hun hart alle verdriet en pijn op aarde. Zonder te weten dat zij rechtvaardigen zijn. Wanneer een rechtvaardige in de hemel komt, vertelt de legende, is hij (of zij) zo koud geworden dat God deze mens moet verwarmen tussen Zijn eigen handen. Een enkele keer, vervolgt de legende, heeft Hij daar meer dan duizend jaar voor nodig.’

Tea G. Rienksma

Chaja Polak, Brief in de nacht. Gedachten over Israël en Gaza, Amsterdam, 2024.
ISBN 978 94 6452 141 2